İSPAN MODERNİZMİ - Antonio Maçado

Müasir ispan poeziyasının atası sayılan Antonio Maçado 1875-ci ildə Sevilyada doğulub. 1883-cü ildə ailəsi ilə birlikdə Madridə köçüb, Azad Təhsil İnstitutuna daxil olub. 

1889-cu ildə qardaşıyla birlikdə Parisə köçən Maçado təhsilini Sarbonna Universitetinin ədəbiyyat fakültəsində davam etdirib. Bir müddət müəllim və tərcüməçi işləyib. 

İlk şeirləri 1901-ci ildə “Elektra” ədəbiyyat jurnalında, ilk kitabı “Soledades” (“Tənhalıqlar”) 1903-cü ildə Parisdə nəşr olunub. Yaradıcılığının ilk dövrü simvolizm elementleri ilə xarakterik olan Maçado sonralar postsimvolizmə meyil edir və “Campos de Castilla” kitabı ilə ədəbi aləmə səs salır.

Parisdə Pol Verlen, Ruben Dario, Oskar Uayld və Jan Moraes kimi şairlərlə tanışlıq imkanı əldə edən Maçado bundan sonra bütün gələcəyini ədəbiyyata həsr edir. 

Kirayə yaşadığı ev sahibinin qızı ilə ailə quran gənc şair vərəm xəstəliyinə tutulduğundan yenidən İspaniyaya qayıdır və 1919-1931-ci illərdə Seqovia İnstitutunda professor işləyir. Lakin Frankonun dövlət çevrilişindən sonra Madridi  həmişəlik tərk edib, anasının ölümündən üç gün sonra, 1939-cu ildə Parisdə vəfat edir. 

 

Orijinaldan tərcümə: Səxavət Sahil
 
 
DAĞ KƏPƏNƏYİ
 
Xuan Ramon Ximenesin 
“Eşşək və mən” kitabı üçün
 
Bu kimsəsiz dağların,
bu dərin yarğanların
ruhu sən deyilmisən;
bu əlçatmaz zirvələrdə
qanadlı ruhtək süzən
sən deyilmisən, kəpənək?!
Öz sehrli çubuğuyla                                                  
daş fırtınasını belə
bir gün dayandırdı pəri –
qanad açasan deyə.
Sonra da zəncirlədi 
uca-uca dağları bir-birinə.
Qanadları qara, qızılı, 
qanadları qonur, narıncı 
dağ kəpənəkləri 
uçar-uçar rozmarinlər boyunca:
gah açar, gah yığar qanadlarını,
ya oynayar günəşlə 
ya ildırımlar üstdə 
çarmıxa çəkilən işıqla.
Dağ kəpənəyi –
kimsəsiz dağların, 
uca zirvələrin
dərin yarğanların mələyi,
heç kəs, heç kəs
sənin təsvirini verəmməz!
Yaşayarsan: əlvan qanadlarınla
səmada, günəşdə 
və bir də üstündə rozmarinlərin 
elə azad, elə xoşsan –
səpələyər səninçün fransız lirələrin
Xuan Ramon Ximenes.
 
 
 Mətn bütöv halda "Xəzər" dünya ədəbiyyatı dərgisinin 4/2015 nömrəsində çap olunub

DİGƏR MƏQALƏLƏR